Eén van het belangrijkste ritme van de vrouwelijke natuur is de menstruatiecyclus. Binnen Ayurveda wordt de menstruatiecyclus gezien als een spiegel voor de algehele gezondheid. Wanneer je gezond bent en in balans zou de menstruatiecyclus zonder problemen en klachten moeten verlopen. Wanneer je uit balans bent echter, kan dit leiden tot klachten binnen de menstruatiecyclus, zoals pijn, PMS, hevige bloedingen of juist een uitblijvende menstruatie. Wanneer je klachten ervaart tijdens de menstruatiecyclus is dit dus een teken van onbalans, en is het dus van belang aandacht te besteden aan deze onbalans. Want volgens Ayurveda zou de menstruatiecyclus, mits in balans, zonder klachten moeten verlopen.
Ayurveda biedt gelukkig een hoop aanwijzingen om de balans terug te krijgen, voor een menstruatiecyclus zonder klachten.
De menstruatiecyclus
De menstruatiecyclus bestaat uit vier fases, elk met een eigen werking en energie.
De menstruatiefase, de fase waarin je menstrueert, wordt geregeerd door de Vata dosha. De Vata dosha is verantwoordelijk voor alle stroming en beweging in het lichaam en de geest zo ook de neerwaartse, uitwaartse beweging van menstruatiebloed. In deze fase raakt Vata makkelijk uit balans dus is het van belang om rust te nemen en naar binnen te keren.
De folliculaire fase, de fase waarin het baarmoederslijmvlies zich weer opbouwt en de eitjes beginnen te groeien, wordt geregeerd door de Kapha dosha. De Kapha dosha is verantwoordelijk voor de opbouw en stevigheid in het lichaam en de geest en zo ook voor de opbouw en groei van weefsels. Dit is de ideale fase om te starten met nieuwe projecten, in beweging te komen, beslissingen te nemen en knopen door te hakken.
De ovulatie fase, de fase van de eisprong, wordt geregeerd door de Pitta dosha. De Pitta dosha is verantwoordelijk voor alle processen van transformatie in het lichaam en de geest waarbij warmte vrijkomt zo ook de eisprong. Rondom de eisprong is de temperatuur van de vrouw licht verhoogd, met een piek op het moment van de eisprong. In deze fase kan Pitta makkelijk uit balans raken dus is het van belang jezelf niet voorbij te lopen in deze fase en je energie te managen.
De luteale fase, de overgangsfase tussen de eisprong en de menstruatiefase, wordt volgens Ayurveda met name gedomineerd door de Pitta dosha, vanwege de toename van het hormoon progesteron in deze fase, dat zorgt voor hitte in het lichaam. Als er teveel hitte in het lichaam is kan dit leiden tot klachten als geïrriteerdheid, hoofdpijn, PMS en acné. Maar in deze fase kunnen ook andere klachten die meer passen bij Vata of Kapha ontstaan, omdat in deze fase de onderliggende onbalans meer zichtbaar wordt.
Hoe verloopt een gezonde menstruatiecyclus?
Volgens Ayurveda is er bij een gezonde menstruatiecyclus een periodieke (maandelijkse) bloeding van gemiddeld vijf dagen zonder plakkerigheid, brandend gevoel of pijn, waarbij het bloed helderrood van kleur is. Er vindt een eisprong plaats en dit proces verloopt zonder pijn.
Toch ervaren veel vrouwen problemen tijdens de menstruatiecyclus. Wanneer je uit balans bent kan dit leiden tot uiteenlopende klachten.
Vata
Herken jij één of meerdere van onderstaande symptomen?
- Frequent onregelmatige menstruatie
- Uitblijven van de menstruatie
- Nauwelijks bloeden
- Bruin of donkerkleurig bloed
- Pijnlijke krampen
- Lage rugpijn
Als jij één of meerdere van deze symptomen herkent is er een kans dat er bij jou sprake is van een Vata onbalans. De Vata dosha heeft namelijk de kwaliteiten, onregelmatig, droog, koud, licht, bewegend. Het is in dit geval belangrijk om aandacht te besteden aan het balanceren van de Vata dosha. Van belang is rust, gronding, regelmaat en warmte toe te voegen. Met name in de fases waarin Vata domineert, de menstruatiefase of wanneer er in de lutuele fase Vata klachten naar de oppervlakte komen. Je mag in deze fases meer naar binnen keren, rust nemen, minder plannen, lief zijn voor jezelf en luisteren naar je lichaam, met name wanneer je bovenstaande symptomen herkent. Op deze manier beweeg je mee met de energie van deze fases en balanceer je de Vata dosha.
Pitta
Herken jij één of meerdere van onderstaande symptomen?
- Extreem lange periode van menstrueren
- Hevig bloeden
- Geel, heet of gek ruikend bloed
- PMS klachten als acné en irritatie
- Diarree
- Migraine
- Pijnlijke krampen
Als jij één of meerdere van deze symptomen herkent is er een kans dat er bij jou sprake is van een Pitta onbalans. De Pitta dosha heeft namelijk de kwaliteiten heet, penetrerend, bewegend, olieachtig en scherp. Het is in dit geval belangrijk om aandacht te besteden aan het balanceren van de Pitta dosha. Van belang is verkoeling, rust , mildheid en gronding toe te voegen. Met name in de fase waarin Pitta domineert, de ovulatiefase en de luteale fase, vooral als er Pitta klachten naar de oppervlakte komen. Je mag in deze fases minder plannen, minder moeten van jezelf, meer rust pakken, liever zijn voor jezelf en verkoeling opzoeken, met name wanneer je bovenstaande symptomen herkent. Op deze manier beweeg je mee met de energie van deze fases en balanceer je de Pitta dosha.
Kapha
Herken jij één of meerdere van onderstaande symptomen?
- Stagnatie van bloedverlies tijdens de menstruatiefase
- Bloedklonten
- Slijmerig bloed
- Vochtophoping
- Opgezwollen gevoel
- Zwelling
- Somber gevoel
Als jij één of meerdere van deze symptomen herkent is er een kans dat er bij jou sprake is van een Kapha onbalans. De Kapha dosha heeft namelijk de kwaliteiten traag, stilstaand, zwaar, slijmerig en dof. Het is in dit geval geval belangrijk om aandacht te besteden aan het balanceren van de Kapha dosha. Van belang is beweging, lichtheid, hitte en stimulatie toe te voegen. Met name in de fase waarin Kapha domineert, de folliculaire fase. Ook in de luteale fase, aangezien dan naar de oppervlakte komt wat uit balans is, kun je deze symptomen ervaren. Je mag in deze fases dus het vuurtje wat meer aanwakkeren, meer ondernemen, er op uit gaan en jezelf meer stimuleren, met name wanneer je bovenstaande symptomen herkent. Op deze manier beweeg je mee met de energie van deze fases en balanceer je de Kapha dosha.
Uiteraard kan alleen een Ayurveda expert een juiste duiding geven van bestaande symptomen. Als je meer hulp wilt bij het duiden van jouw symptomen en/of bij het aanpakken van een onbalans met behulp van Ayurveda, neem dan contact op met één van onze experts.
Over Dana
Als Ayurveda- en Women Empowerment coach begeleidt zij vrouwen bij het doorbreken van emotionele blokkades en wonden en het opnieuw contact maken met hun krachtige vrouwelijke energie.
Wil je hier meer over weten? Neem dan een kijkje op haar Instagram pagina.